Adjetivos

Então os adjetivos ficaria assim: (Alto) takai(高い) = takasan takakunai = TAKAKOONEEN takakatta = takasatan

Introdução

Uchinaaguchi é o idioma de Ryukyu. Dentro dos idiomas nipônicos, representa aqueles falados em Okinawa, Miyako, Amami e outras ilhas do arquipélago. Aqueles que quiserem conhecer esse idioma, sejam muito bem-vindos!

Estrutura do Uchinaaguchi

No caso do uchinaaguchi, a palavra que pode substituir os verbos “ser” e “estar” nas frases anteriores é “やん” (yan).

Dcionario de Uchinaaguchi

Mini dicionario prático de Uchinaguchi

Contagem

数 contagem ティーチ ひとつ ターチ ふたつ ミーチ みっつ

sexta-feira, 20 de fevereiro de 2009

uchinaguchi & portugues

Dicionário Português = Uchinaguchi VI

saboroso(a) - maassan
sabor desagradável - maakuunen
sabor forte, concentrado – adji kuutá
sal - maassu
salgado/apimentado - karassan
secreção nasal que escorre - hanadái
segundo filho homem – djinan
seis - muu tchi
sem cuidado - ukah tu
sempre – hih tchí
senhor(a) - undjuná
sentimento - kukuru
sete - nanatchi
si próprio(a) - duu
sirva-se - ussagamissoore
sobrancelha - miimai
soco, pancada - meegoossa
socorrer - tashikití
sol ou luz do sol - tii dáa
solitário(a) - shikarassan
somente, só, apenas - biken
sopa - shiru
sopa de cabrito - hiidjáa nu shiru
sozinho - duutchyui
suando em bicas - ashi hai midji hai
sujo – hingú
sujeira, sujo - yuguri
tabuleta com o nome do(a) falecido(a) que se expõe no altar - ifee
tambor, percussão - teeku
tartaruga - kaami
tatuagem na mão de mulher casada – hadjitchi
terapia chinesa utilizada pelos okinawanos - yaatchuu
tia - ubamá
tio - uzassá
tio - untchú
todos os dias - meenatchi
tolerante, desorganizado, de qualquer jeito - tchiashin kaashin
traga pra cá - kuman kai mutchi kuwaa
tranqueira ou lata vazia - kan kara
três - miitchi
triste - natchikassan
tudo - muru
um - tiitchi
um pouquinho - kuuten guá
uma simples palavra - tchyú kutuba
unha - tchimi
vaca - ushi
vagabundo(a) - fuyunamun
vamos - dikáa
velho (coisa) - furussán
venha pra cá - kuman kai kuwaa
ver - untchi
verde/azul - ohrú (lê-se como em amarula)
vergonha - hadjikassa
vermelho - aká
vidente okinawano - yuta
vilarejo - buracu
viu - untchan
você - yaa
vocês – ihtá
volta – migu



okinawago 5

Dicionario Português= Uchinaaguchi V

o que é isso? nuu yaga uree?
o que fazer? - nuu suga tee?
o que? qual o problema? - nuuga
obrigado – nifee deebiru
óculos - miigantchô
ocupado - itchiunassán
oito - yaatchi
olá - haissai (homens), haitai (mulheres)
olheira - miikoogá
olho - mi
ontem - tchin nu
órgão sexual feminino - hôo mii
ouvir - tchi tchyun
ovo - kuugá
pai - suu
pais - uyá
palavra, língua - kutuba
para lá e para cá - amahai kumahai
parente - eeká
passarinho - kuraguá
pé(s) – hissa
pedinte esfomeado - munukuiá
peixe - iyú
pensar – kanguê
pensando, refletindo - umuiru
pequeno - guunáa
perdão – wah sai bin
perdeu - makitan
perigoso - ukaassan
pernilongo - gadjan
perto - tchikassan
pesado - umbussan
pessoa conhecida - shih tchioruu
piedade, compadecer-se, ter pena - tchimu gurussan
pobre, sem dinheiro - hin suu mun
por que não engravida? - nuuga kassaguirán ?
por que? - nuun tchi? nuga?
porco - wáa
preocupação – shiwa
prestes a morrer - shini gatáa
preto - kuru
primeiro filho homem - tchiakushi
primo(a) - itukú
procurar - tumeín
produto de qualidade - djôtô
qual a medida? qual o tamanho? quanto? - tchian naguê?
quando? - Itchi?
quando você vai se casar? - itchi niibitchi suga?
quantas pessoas - ikutai
quanto - tchiáhssá
quatro - yuutchi
que desgraça - itchi deedji
quente, calor - atchissán
raíz de bardana - gunboo
rápido - heekunáa
rato - entchiú
realizável – naiguissá
recentemente - tchikaguru
repartir - wakiin
repolho - tamaná
rico - eekíntchiu
rosto, face - tchira
roupa - tchin
ruim - yana



okianawagô 4


Okinawagô IV-Português


hoje - tchyu ou Kyu dependendo do lugar de Ryukyu(atualmente Okinawa)
homem - ikiga
idosa - haamee
ignorar – shiran funá
inalterado - unu mama
incêndio - kadji
incenso - uukoo
inhame - táan nmu
inteligente - dikiyá
interjeição usada nos momentos difíceis - itchi deedji natoossa
interjeição de espanto – aguidjabyô ou akissamiyô
invejar - urêe massan
irmã mais velha - immí
irmão mais velho - yatchí
irmão(ã) - tchôodêe

irmãos - uhtun tcháa
isso - ure
isso tudo aí era de vocês - ure muru ihtá mun yatan dôo
já engravidou - naa kasaguiton
jovem - wakassan
ladrão - nussudu
lágrima - naada
laranja - kumbú
leve - gah san
levou um susto - tamashi nuguiton ou nuguitan
longe - tuussán
losna (planta) - indjabú
loquaz, ganha na conversação – kutchi gandjú
lorota ou conversa fiada - yukushimuni

mãe - ammá
magro(a) - yoogari ou yoogará
mais - naa hin

mais ou menos - teeguêe
medroso(a) - shikamun
melhor forma possível - narubeku
menininha - inagunguá
menininho - ikiganguá
mentira - yukushi
mimadinho(a) - fundeguá
mimado(a) - fundê
mingau de arroz - okemê
minhoca - mimidji
monólogo – duutchyui muní
morno, cálido - nukussan
mosca - fêe
mosca varejeira - oobê
moyashi - maa mii na
muito – tchiáh sá
muito gostoso (comida) - ippê maassan
mulher - inagu
nabo - deekuni
nabo cortado em tiras e secadas - fushikabu
nádega - tchibi
não comporta ou não agüenta - mutaan
não é necessário - shimum
não esqueceu - washiraran
não importa como - nuussawan
não ouviu - tchi tchê neeram
não perde – makiran
não procura - tumeeran
não reparte - wakiran
não se preocupe – shiwa san kê
não usa - tchikaran
naturalmente - nankuru
necessariamente - kannadji
neto(a) - unmagá
noite passada - yuubi
nove - kukunutchi
novo(a) - mii



portugues uchinaaguchi 3

dicionário português= okinawagô III

demonstrar aborrecimento, cara feia - tchira fuh kuá
desanimou, enjoou - niritan
desejo de ir a um lugar - itchibussan
descanse – yukurêe
desgraça - deedji
desmaio - butchikun
desprendeu - nuguitan
devagar - yoonna
dez - tuu
dinheiro - djin
discussão, bate-boca - googutchi
doce - amassán
doce de arroz com recheio de doce de feijão - muutchi
dói - yamun
dois - taatchi
dor de cabeça – tchiburu yamí
é isso - yassa
eles – ah tá
enfeitar-se, embelezar-se - haikara
então - ansaa
entardecer – yuussandi
entretanto - yashiga
equivocou-se – bah peetan
era, foi isso - yatan
esfomeado - yaassan
espantoso – midjirassan
especialmente - kawatii
esperando – mah tchyon
esqueceu - washiritan
está bem de saúde? - gandjiu yemissee mi?
estúpido(a), abobalhado (a) - ufussô
eu - wan ou wanne
eu sei falar a língua de okinawa - wanne utchinaa gutchi wakain dôo
expectativa - matchikantii
falar o que tem vontade - iibussa kah tii
familiares - yaanindju
fantasma - madjimun
feio(a) - yanakaaguii
fígado – timu
filho(a) - kuá
formiga - aikôo
forte - gandjyú
frente – mee
fria (comida) - hidjuru
frio - hiissán
fritura - iritchii
fruta azeda - shiikuassá
galo/galinha - tui
gato(a) – mayáa
gêmeo(a) - taah tchyu
globo ocular - mintama
goiaba - banshirú
grande - maaguii
gratidão - uugutu
guloso(a) – gatimayáa



português uchinaguchi 2

dicionário potuguês= uchinaguchi II

baixo, curto - hikussán
banana - bassanai
banquete - kuwah tchii
barata - toobira
barba - hidji
barbicha - hidjiguá
bastante, abundante - mandôn
batata - unmú
bebida - numimun
beleza falsa - yuguri haikará
belo(a) – tchiurassán
bem vindo(a) - mensoore
boa idéia – ii kanguê
bobinho(a) ou tolinho(a) – furaguwá
bobo(a) - furá
bolinho de chuva okinawano - saatáa anda guíi
bom dia - ukimissôo tchi
bonito(a) - tchiurakaaguii
borboleta - haabeeruu
branco - shiru
briga - ooêe
brilhoso - hih tchará
brincadeira - gam mari
cabeça ou cérebro - tchiburu
cabelo - karadji
cabrito - hiidjáa
cachorrinho - inguá
cachorro - in
caçula – uh tu
cagão ou cagona - kussumayáa
calombo ou galo – gah pai
camarão - tanaguê
cana de açúcar - uudji
carne - shishi
casal - mitunda
cascudo (soco) - meegoossa
cavalo - uma
cebolinha - biraguá
cenoura - tchideekuni
chá sem açucar - afadjá
cheiro – ka djá
cicatriz - kanpatchi
cigarro - tabaku
cílio - matchigui
cinco - itchi tchi
coça (ameaça de dar uma coça) - tah kurussundô
coisa - munu
coisa ruim, que não presta – yana mun
comida ou bebida quente (pelando) - atchi koo koo
comida sem gosto - afassan
como fazer? - tchiassuga? tchiassun ?
complicado, difícil - mutchikassan
compras - kooi mun
comprido - nagassán
cônjugue - tudji
conterrâneo da ilha de okinawa - shimantchu
conversa ou falante - yuntaku
coragem - djin bum
cozido – umbussá
criança - warabi ou warabá
criança quieta - abiran kuá



dicionário português Uchinaguchi

Português=Uchinaguchi

Nosso dicionário Português-Utinaguchi

açúcar - saatáa

adulto - ufutchiu

agora - nama

água - midji

ai!(interjeição) - agah

ainda há pouco - kih sá

ainda não engravidou? - naada kassaguitee uuram?

alga comestível - kuubuu

altar do(a) falecido(a) a quem se deve orar e cumprir rituais - guwansu

alto - takassán

alegria - uhssa kuwaa tá

ali - amá

alma – tchimu

amanhã – atchá

amarelo - tchiirú

amável - kanassan

ameaça de que será castigado(a) - batchi kanjun dô

ameaça de que será morto(a) - shinassarindô

amigo(a) - duushi

amplo, grande, largo - hirussán

animal - itchimushi

ano novo - sooguwatchi

ano passado - kudjiu

antigamente - unkashi

apertado, estreito - ibassán

apreciador(a) de comida ou bebida - djôo guu

apreensivo(a), com medo - uturussan

apressado(a) - awatii haatii

aqui - kumá

aqui e acolá - ama kumá


arroz crú - kumi

associou-se com um grupo ou equipe - guu nati

ato de levar alimentos ao altar - ussaguin

ato de retirar os alimentos do altar - ussandee

audacioso(a), petulante, faz o que tem vontade - dunu kah ti

avô - tammê

avó - immê

avó ou vovó - obáa

avô ou vovô - ojjii


Introdução Uchinaguchi

Uchinaaguchi(琉球語)

うちなーぐちぇー、島ぬくとぅばやいびーん。やまとぅーぬくとぅばぬ中をぅてぃ、沖縄、宮古、奄美、ふかぬ琉球ぬ島をぅてぃ話するくとぅばやいびーん。くぬくとぅば習いぶさる人、くまんかいめんそーれー!



うちなーぐちは、琉球語です。日本の言語のなかでは、それは沖縄、宮古、奄美、他の琉球群島の島で話されている言語を表しています。この言語を習いたい方、こちらへようこそ!



Uchinaaguchi é o idioma de Ryukyu. Dentro dos idiomas nipônicos, representa aqueles falados em Okinawa, Miyako, Amami e outras ilhas do arquipélago. Aqueles que quiserem conhecer esse idioma, sejam muito bem-vindos!
Contar de um a dez em utinaguchi

tiitchi (o tii é com a língua no dente superior frontal) - um
taatchi - dois
miitchi - três
yuutchi - quatro
itchi tchi - cinco
muu tchi - seis
nanatchi - sete
yaatchi - oito
kukunutchi - novo
tuu -dez

Cores:
Kurú - Preto
Shirú - Branco
aká - vermelho
tchiirú - amarelo
ohrú (lê-se ru de amarula) - verde/azul

Adjetivos e outros

tchiurassán – belo(a)
tchiurakaaguii – pessoa bonita ou literalmente sombra bonita
yanakaaguii – pessoa feia ou literalmente sombra ruim
yana - ruim
mii - novo
furussán - velho
eekíntchiu - rico
munukuiá - mendigo(a)
maaguii - grande
guunáa - pequeno
hirussán (lê-se ri de rico) – amplo, grande, largo
ibassán – apertado, estreito
atchissán – quente, calor
hiissán (lê-se ri de rico) - frio
takassán - alto
hikussán (lê-se ri de rico) – baixo, curto
tuussán - longe
tchikassan - perto
mbussán - pesado
itchiunassán - ocupado
nagassán - comprido
maassán - gostoso
Ippê maassan – muito gostoso (comida)
karassan - salgado/apimentado
amassán - doce
Yonna - Devagar
heekunáa (lê-se re de relógio) - Rápido
gatimayáa – guloso(a)
kussumayáa – cagão ou cagona
furaguwá – bobinho(a) ou idiotinha com o sufixo de pequeno(a)
tirafukuá – demonstrar aborrecimento, cara amarrada
fundeguá - mimado
haikará - enfeitar-se, embelezar-se

Comestíveis:


birá – cebolinha
deekuni – nabo
fushikabu – nabo cortado em tiras e secadas
hiidjáa nu shiru – sopa de cabrito
gunboo – raíz de bardana, comestível apreciada pelos okinawanos
kumi - arroz crú –
Kuubuu – alga comestível apreciada pelos okinawanos
kuugá – ovo
maassu – sal
midji – água
muutchi - doce de arroz com recheio de doce de feijão
unmú – batata
Saatáa anda guíi - bolinho de chuva okinawano
Saatáa – açúcar
shishi - carne



Animais

aikôo - formiga
entchú - rato
fêe - mosca
gadjan - pernilongo
haabeeruu – (Lê-se ra de rato) - borboleta
hiidjáa (lê-se ri de rico) - cabrito
in - cachorro
inguá - cachorrinho
itimushi - animal
iyú - peixe
kaami - tartaruga
mimidji - minhoca
oobê - mosca varejeira
toobirá - barata
tui – galo/galinha
mayáa – gato (a)
umá - cavalo
ushi - vaca
uwáa - porco

Pessoas:

anmá - mãe
duushii - amigo(a)
Ikiga - Homem
Inagu - Mulher
itukú – primo(a)
nmagá – neto(a)
Obáa – avó ou vovó
Odjii – avô ou vovô
mitunda - casal
tchakushi – primeiro filho homem, aquele que vai receber a herança da família (bens materiais e o guwansu)
djinan – segundo filho homem, esse e outros filhos não recebem nada
tchôodêe - irmão (ã)
tudji - cônjuge
untchú - tio (a)
utun tcháa - irmãos
uyá - pais
Warabi ou warabá - Criança



links

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...